De moraal van het verhaal

Veel zeekajakvaarders zijn donateur van de KNRM. En dat is niet omdat ze graag ooit gebruik willen maken van de levensreddende taak van deze vrijwilligersorganisatie.

Varen op zee en 'groot water' vereist specifieke kennis, ervaring en de juiste uitrusting. Veiligheidsaspecten en 'zeemanschap' nemen daarbij een belangrijke plaats in. Bij zeekajakvaren wordt de zeewaardigheid beperkt door de zeevaardigheid van de vaarder. Door de Nederlandse Kano Bond, Stichting Peddelpraat en de Toeristische Kano Bond Nederland worden cursussen en 'zeekampen' georganiseerd om zich (verder) te bekwamen in het zeekajakvaren.

Dit verslag in "De Reddingboot" van februari 2003 geeft overduidelijk aan dat het bij deze kajakvaarders in ieder geval schortte aan die specifieke kennis, ervaring en de juiste uitrusting.

Hierbij moet gesteld worden dat ook ervaren zeekajakvaarders fouten kunnen maken en in situaties terecht kunnen komen waar ook zij redding van buitenaf nodig hebben.

Tot nu toe hebben slechts zeer weinig kajak gerelateerde incidenten de verslagen van de KNRM gehaald. Voorzover ik kan nagaan is dit de tweede melding in acht jaar. De vorige keer betrof het een solo zeekajakvaarder.

Een belangrijk deel van de veiligheid bij zeekajakvaren wordt bereikt door het varen in groepsverband. De meeste probleemsituaties, bijvoorbeeld reddingen, kunnen door collega vaarders worden opgelost. Maar toch moeten communicatiemiddelen beschikbaar zijn om reddingsdiensten te waarschuwen als toch hulp van buitenaf vereist is.

Zoek de verschillen met zeekajakvaren

Op de foto is een 'sit-on-top' kajak afgebeeld. Dit soort kajaks wordt veel voor de verhuur gebruikt in warme landen in situaties waarbij het soort gebruik wordt geacht geen 'reëel gevaar' voor onderkoeling op te leveren. Daarnaast is het idee dat de (onervaren) vaarder bij omslaan niet vast kan komen te zitten in een afgesloten kuip, maar uit de kajak 'valt'.

Soms wordt de 'sit-on-top' gebruikt voor zeer extreme vormen van kajakvaren waarbij men direct de kajak wil kunnen verlaten en het (tijdelijk) verliezen van de kajak voor lief wordt genomen. De afgebeelde kajak heeft geen grijplijnen. Dit zou een 'ontwerpprincipe' van deze kajak kunnen zijn opdat een vaarder niet in de lijnen verstrikt kan raken. Maar deze kajak makkelijk vasthouden zal een probleem vormen. Bij zeekajakvaren is het loslaten van de kajak een 'doodzonde' omdat daarmee reddingsacties zeer bemoeilijkt worden. De 'sit-on-top' kajak is in de Nederlandse situatie, en misschien wel in alle gevallen, ongeschikt voor het varen van tochten op zee.

Ik kan alleen maar gissen wat er in dit geval allemaal ontbreekt aan essentiële (veiligheids-) uitrusting. Maar dat wat zichtbaar is op de foto's doet het ergste vermoeden. Zeer duidelijk is de afwezigheid van een zwemvest. Daarnaast is de, vermoedelijk katoenen, zomerse vrijetijdskleding totaal ongeschikt omdat het geen enkele bescherming biedt tegen onderkoeling. Het was eind september; vermoedelijk een warme nazomerdag met een nog redelijke watertemperatuur maar met een aflandige wind...